Standardy ochrony nieletnich w PSONI
Wstęp do dokumentu
Niniejszy dokument ma swoje zastosowanie we wszystkich formach działalności prowadzonych przez PSONI Koło w Tarnowie.
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez personel placówek jest działanie dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Członkowie personelu placówek traktują dziecko z szacunkiem oraz uwzględniają jego potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przez członków personelu wobec dziecka przemocy w jakiejkolwiek formie. Personel placówki, realizując te cele, działa w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych danej placówki oraz swoich kompetencji.
§ 1.
Słowniczek pojęć terminów używanych w dokumencie Standardy ochrony Nieletnich
1. Personelem lub członkiem personelu, pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej a także wolontariusz i stażysta.
2. Placówka – placówka, lub działania projektowe, prowadzona/e przez PSONI Koło w Tarnowie, gdzie świadczone są usługi edukacyjne, rehabilitacyjne, opiekuńcze i inne, na rzecz dzieci i młodzieży do 18 roku życia.
3. Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18. roku życia.
4. Opiekunem dziecka jest osoba uprawniona do reprezentacji dziecka, w szczególności jego rodzic lub opiekun prawny. W myśl niniejszego dokumentu opiekunem jest również rodzic zastępczy.
5. Zgoda rodzica dziecka oznacza zgodę co najmniej jednego z rodziców dziecka. Jednak w przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka należy poinformować rodziców o konieczności rozstrzygnięcia sprawy przez sąd rodzinny.
6. Przez krzywdzenie dziecka należy rozumieć popełnienie czynu zabronionego lub czynu karalnego na szkodę dziecka przez jakąkolwiek osobę, w tym członka personelu placówki, lub zagrożenie dobra dziecka, w tym jego zaniedbywanie.
7. Osoba odpowiedzialna za stosowanie Polityki i procedur ochrony małoletnich to wyznaczony przez kierownictwo placówki członek personelu – Koordynator ochrony małoletnich sprawujący nadzór nad realizacją Polityki ochrony małoletnich w placówkach, osoba wyznaczana odrębnie dla każdej placówki.
8. Dane osobowe dziecka to wszelkie informacje umożliwiające identyfikację dziecka.
§ 2.
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci
1. Personel placówek posiada wiedzę i w ramach wykonywanych obowiązków zwraca uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia dzieci.
2. Krzywdzenie dziecka to każde zamierzone lub niezamierzone działanie osoby dorosłej, które ujemnie wpływa na rozwój fizyczny lub psychiczny dziecka (wg. WHO).
3. Zgodnie z przepisami prawa krajowego przemoc w rodzinie należy rozumieć jako „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, wykorzystujące przewagę fizyczną, psychiczną lub ekonomiczną, naruszające prawa lub dobra osobiste osoby doznającej przemocy domowej, w szczególności:
a) narażające tę osobę na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia lub mienia,
b) naruszające jej godność, nietykalność cielesną lub wolność, w tym seksualną,
c) powodujące szkody na jej zdrowiu fizycznym lub psychicznym, wywołujące u tej osoby cierpienie lub krzywdę,
d) ograniczające lub pozbawiające tę osobę dostępu do środków finansowych lub możliwości podjęcia pracy lub uzyskania samodzielności finansowej,
e) istotnie naruszające prywatność tej osoby lub wzbudzające u niej poczucie zagrożenia, poniżenia lub udręczenia, w tym podejmowane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.”
4. Wyróżnia się cztery formy krzywdzenia dziecka:
a) przemoc psychiczna – chroniczna, niefizyczna, szkodliwa interakcja pomiędzy dzieckiem a osobą dorosłą obejmująca zarówno działania jak i zaniechania, w tym: niedostępność emocjonalna, zaniedbywanie emocjonalne, relacja z dzieckiem oparta na wrogości, obwinianiu, oczernianiu, odrzucaniu, nieodpowiedzialne rozwojowo lub niekonsekwentne interakcje z dzieckiem, niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności dziecka i granic psychicznych pomiędzy osobą dorosłą a dzieckiem; krzywdzenie psychiczne to np. upokarzanie, odrzucanie, izolowanie, ignorowanie, wyszydzanie, krytykowanie, terroryzowanie, zmuszanie do wysiłku przekraczającego możliwości dziecka, zastraszanie, grożenie małoletniemu.
b) przemoc fizyczna – przemoc, w wyniku której dziecko doznaje faktycznej fizycznej krzywdy lub jest nią potencjalnie zagrożone; krzywda ta następuje w wyniku działania bądź zaniechania działania ze strony rodzica lub innej osoby odpowiedzialnej za dziecko lub ze strony osoby, której dziecko ufa bądź która ma nad nim władzę; przemoc może mieć charakter jednorazowy lub powtarzalny; z przemocą fizyczną mamy do czynienia przy nieprzypadkowym zranieniem polegającym na przykład na: popychaniu, szarpaniu, policzkowaniu, szczypaniu, kopaniu, duszeniu, biciu otwartą ręką, pięścią lub przedmiotami, oblewaniu wrzątkiem lub substancjami żrącym, użyciu broni, ostrych narzędzi, itp.
c) zaniedbywanie – forma krzywdzenia polegająca na chronicznym lub incydentalnym niezaspokajaniu podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych dziecka i/lub nierespektowanie jego podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i/lub trudności w rozwoju; do zaniedbywania dochodzi w relacji dziecka z osobą, która jest zobowiązana do opieki, wychowania, troski i ochrony dziecka.
d) wykorzystywanie seksualne – wykorzystywanie seksualne to włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody, i/lub na którą nie jest odpowiednio dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób, i/lub która jest niezgodna z normami prawnymi lub obyczajowymi danego społeczeństwa; z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy; wśród przestępstw przeciwko wolności seksualnej i obyczajności na szkodę małoletniego wyróżnić można przestępstwa wskazane w ustawie Kodeks karny w następujących regulacjach: Art. 197. [Zgwałcenie i wymuszenie czynności seksualnej] Art. 198. [Seksualne wykorzystanie niepoczytalności lub bezradności] Art. 199. [Seksualne wykorzystanie stosunku zależności lub krytycznego położenia] Art. 200. [Seksualne wykorzystanie małoletniego] Art. 200a. [Elektroniczna korupcja seksualna małoletniego] Art. 200b. [Propagowanie pedofilii] Art. 202. [Publiczne prezentowanie treści pornograficznych] Art. 203. [Zmuszenie do uprawiania prostytucji] Art. 204. § 3. [Stręczycielstwo, sutenerstwo i kuplerstwo].
5. Pracownicy, personel placówki, zobowiązani są do wnikliwej obserwacji dziecka i zwracania szczególnej uwagi na występowanie w zachowaniu dziecka wszelkich sygnałów świadczących o krzywdzeniu. Przy pracy z dzieckiem niewerbalnym konieczny jest wzmożony nacisk na obserwację symptomów i zachowania dziecka.
6. Czynniki świadczące o wykorzystywaniu seksualnym dziecka – do ogólnych czynników mogących świadczyć o wykorzystaniu seksualnym dziecka, które mogą zauważyć pracownicy należą następujące zachowania:
a) nastąpiła nagła i wyraźna zmiana zachowania dziecka,
b) pojawia się niechęć dziecka do udziału w zajęciach uwzględniających ćwiczenia fizyczne,
c) podawane przez dziecko wyjaśnienia dotyczące zauważonych obrażeń ciała wydają się niewiarygodne, niemożliwe, niespójne, itp., dziecko często je zmienia,
d) dziecko nadmiernie zakrywa ciało, niestosownie do sytuacji i pogody,
e) dziecko wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła,
f) dziecko boi się rodzica lub opiekuna,
g) dziecko boi się powrotu do domu,
h) dziecko jest bierne, wycofane, uległe, przestraszone,
i) dziecko cierpi na powtarzające się dolegliwości somatyczne: bóle brzucha, głowy, mdłości itp.,
j) dziecko moczy się bez powodu lub w konkretnych sytuacjach, czy też na widok określonych osób,
- do objawów somatycznych mogących świadczyć o wykorzystywaniu seksualnym dziecka należą: urazy ciała związane ze stosowaną przemocą fizyczną lub obrażenia ciała, których pochodzenie trudno jest wyjaśnić (np.: siniaki, poparzenia, ugryzienia, złamania kości, itp.), niezrozumiałe pojawienie się dolegliwości takich jak: ból brzucha, ból głowy, nietypowe trudności związane z siedzeniem lub chodzeniem, wymioty, nudności, spadek apetytu, nietrzymanie kału i moczu, infekcje jamy ustnej, infekcje dróg moczowo-płciowych bez podłoża organicznego, urazy zewnętrznych narządów płciowych: zaczerwienienia, otarcia naskórka, bolesność, urazy w okolicy odbytu i pochwy, ból przy oddawaniu moczu czy kału, np. krwawe stolce, krwawienie z narządów rodnych, ciąża;
- do objawów poznawczych, emocjonalnych, behawioralne, które mogą świadczyć o wykorzystywaniu seksualnym dziecka należą: zbytnia erotyzacja dziecka, np.: znajomość zachowań seksualnych charakterystycznych dla osób dorosłych, erotyczne rysunki lub zabawy dziecka, prowokacyjne zachowania seksualne zarówno w stosunku do dorosłych, jak i rówieśników, zachowania masturbacyjne, zaburzenia przyjmowania pokarmu, izolowanie się, zamykanie się w sobie, lęki, strach, fobie, nerwice, depresje, przygnębienie, smutek, lęki związane z daną płcią, np. wobec rodzica danej płci, zachowania agresywne i/lub autodestrukcyjne (próby samobójcze, samobójstwa), nadpobudliwość ruchowa, poczucie winy, krzywdy.
7. Do zauważalnych symptomów przemocy fizycznej należą:
- ślady palców i przedmiotów na ciele dziecka,
- okrągłe punktowe poparzenia,
- opuchlizna, złamania, zwichnięcia,
- skarpetkowe odparzenia,
- siniaki w nietypowych miejscach ciała dziecka, np. okularowe w okolicy oczu, pośrednio obserwowanie zachowania dziecka to: lęk przed rozebraniem się, lęk przed dotykiem drugiej osoby, strój nieadekwatny do pory roku i pogody (długie rękawy, kiedy jest ciepło), noszenie ciemnych okularów, także przy braku słońca, nadmierna apatia lub agresja.
8. O przemocy psychicznej mogą świadczyć w szczególności:
- zaburzenia mowy (wynikające z napięcia nerwowego),
- bóle jelitowo-żołądkowe,
- bóle i zawroty głowy,
- moczenie i zanieczyszczanie się,
- bóle mięśni,
- nadmierna potliwość,
- brak poczucia pewności siebie, wycofanie,
- depresja, fobie, lęki,
- zachowanie destrukcyjne, np. samookaleczanie, sięganie po alkohol czy inne używki,
- kłopoty z kontrolą emocji,
- poczucie krzywdy i winy, nieufność do innych,
- problemy ze skupieniem,
- zachowania agresywne w stosunku do innych osób.
9. Objawami zaniedbania dziecka są:
- częsta nieusprawiedliwione nieobecności dziecka na zajęciach w Placówce,
- brak odpowiednich przyborów,
- ubiór nieadekwatny do pory roku,
- niedożywienie,
- zaniedbanie pod względem higienicznym i zdrowotnym (brudna skóra, rażąco małych rozmiarów odzież, przewlekłe nieleczone choroby, niezażywanie niezbędnych leków, brak realizacji koniecznych badań, zaburzony rozwój fizyczny),
- niedbanie o higienę snu i odpoczynku,
- apatia, bierność.
10. Do niepokojących zachowań rodziców można zaliczyć fakt, że rodzic:
- podaje nieprzekonujące lub sprzeczne informacje lub odmawia wyjaśnień, np. przyczyn obrażeń dziecka,
- odmawia kontaktu lub nie utrzymuje kontaktów z osobami zainteresowanymi losem dziecka,
- mówi o dziecku w negatywny sposób, obwinia je, poniża, strofuje (np.: używając określeń takich jak „idiota”, „gnojek”, „gówniarz”),
- poddaje dziecko surowej dyscyplinie,
- jest nadopiekuńczy,
- jest przesadnie pobłażliwy,
- odrzuca dziecko – nie interesuje się jego losem i problemami,
- często nie potrafi podać miejsca, w którym aktualnie przebywa dziecko
- jest apatyczny, pogrążony w depresji,
- zachowuje się agresywnie,
- ma zaburzony kontakt z rzeczywistością, np. reaguje nieadekwatnie do sytuacji,
- wypowiada się niespójnie,
- nie ma świadomości lub neguje potrzeby dziecka,
- przekracza dopuszczalne granice w kontakcie fizycznym lub werbalnym,
- nadużywa alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających,
Jeżeli z objawami u dziecka współwystępują określone zachowania rodziców lub opiekunów, to podejrzenie, że dziecko jest krzywdzone jest szczególnie uzasadnione.
11. W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka członkowie personelu placówek podejmują rozmowę z rodzicami, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia i motywując ich do szukania dla siebie pomocy.
12. Personel monitoruje sytuację i dobrostan dziecka.
§ 3.
Zasady rekrutacji personelu
(pracowników/współpracowników/wolontariuszy/stażystów/praktykantów)
Rekrutacja członków personelu placówki odbywa się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji personelu. Zasady stanowią Załącznik [nr 1] do niniejszej Polityki.
§ 4.
Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy personelem
(pracownikami/współpracownikami/wolontariuszami/stażystami/praktykantami)
placówki a dziećmi
Personel zna i stosuje zasady bezpiecznych relacji personel–dziecko ustalone w placówce. Zasady stanowią Załącznik [nr 2] do niniejszej Polityki.
§ 5.
Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy personelem
(pracownikami/współpracownikami/wolontariuszami/stażystami/praktykantami)
placówki a dziećmi
1. W przypadku powzięcia przez członka personelu placówki podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone, ma on obowiązek sporządzenia notatki służbowej i przekazania uzyskanej informacji (do wyboru) wychowawcy i/lub Koordynatorowi ochrony małoletnich i/lub kierownictwu placówki.
2. Zgłoszenia w tym zakresie przyjmowane są od dzieci oraz od innych osób, które mają wiedzę o krzywdzeniu dziecka.
3. Zasady rozmowy z dzieckiem informującym o krzywdzeniu:
– jeżeli pokrzywdzone dziecko chce opowiedzieć o swoich przeżyciach, należy wysłuchać je spokojnie i traktować poważnie,
– należy przyjąć pozycję ciała dostosowaną do pozycji dziecka (usiądź lub przykucnij),
– należy pamiętać, że informowanie o krzywdzeniu nie jest dla dziecka łatwe ze względu na wstyd, poczucie winy, strach przed ponownym krzywdzeniem, tajemnicę czy lojalność wobec sprawcy,
– należy używać języka zrozumiałego dla dziecka,
-dziecku okazuje się szacunek, akceptację i empatyczne zrozumienie,
– należy okazać zrozumienie – nie jest łatwo mówić o trudnych sprawach, zwłaszcza jeśli dotyczą rodziny lub krzywd, których dziecko doznaje,
– pokrzywdzone dziecko należy zapewnić, że nie ono ponosi winę za zaistniałą sytuację,
– należy zachować cierpliwość, zwłaszcza w obliczu zaprzeczania przez dzieci prawdzie,
– nie należy naciskać na dziecko – wyznanie całej prawdy może łączyć się z ogromnym lękiem,
– należy unikać naprowadzania dziecko na odpowiedzi, które chcielibyśmy usłyszeć,
– pokrzywdzone dziecko należy zapewnić, że nie ono ponosi winę za zaistniałą sytuację,
– dziecko należy pochwalić za odwagę, za to że mówi (nie za treść rozmowy) oraz wesprzeć informując, że nie tylko ono spotkało się z takimi problemami, a my jesteśmy właśnie po to by pomagać,
– nie należy wypowiadać negatywnych opinii na temat rodziców czy innych bliskich dziecku osób – dziecko może być zaniepokojone o ich los,
– należy w przystępny sposób wyjaśnić dziecku co zamierzamy dalej zrobić z informacjami, które uzyskaliśmy zapewniając o należytej pomocy.
§ 6.
1. Koordynator ochrony małoletnich wzywa opiekunów dziecka, którego krzywdzenie podejrzewa, oraz informuje ich o podejrzeniu.
2. Koordynator ochrony małoletnich powinien sporządzić opis sytuacji szkolnej i rodzinnej dziecka na podstawie rozmów z dzieckiem, nauczycielami, wychowawcą i rodzicami, oraz plan pomocy dziecku.
3. Plan pomocy dziecku powinien zawierać wskazania dotyczące:
a. podjęcia przez placówkę działań w celu zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, w tym zgłoszenie podejrzenia krzywdzenia do odpowiedniej placówki;
b. wsparcia, jakie placówka zaoferuje dziecku;
c. skierowania dziecka do specjalistycznej placówki pomocy dziecku, jeżeli istnieje taka potrzeba.
§ 7.
1. W przypadkach bardziej skomplikowanych (dotyczących wykorzystywania seksualnego oraz znęcania się fizycznego i psychicznego) kierownictwo placówki powołuje zespół interwencyjny, w skład którego mogą wejść: pedagog/psycholog, wychowawca dziecka, kierownictwo placówki, inni członkowie personelu mający wiedzę o krzywdzeniu dziecka lub o dziecku (dalej określani jako: zespół interwencyjny).
2. Zespół interwencyjny sporządza plan pomocy dziecku, na podstawie opisu sporządzonego przez Koordynatora ochrony małoletnich oraz innych, uzyskanych przez członków zespołu, informacji.
W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, powołanie zespołu jest obligatoryjne. Zespół interwencyjny wzywa opiekunów dziecka na spotkanie wyjaśniające, podczas którego może zaproponować opiekunom zdiagnozowanie zgłaszanego podejrzenia w zewnętrznej, bezstronnej instytucji. Ze spotkania sporządza się protokół.
§ 8.
1. Plan pomocy dziecku jest przedstawiany przez Koordynatora ochrony małoletnich opiekunom z zaleceniem współpracy przy jego realizacji.
2. Koordynator ochrony małoletnich informuje opiekunów o obowiązku placówki zgłoszenia podejrzenia krzywdzenia dziecka do odpowiedniej instytucji (prokuratura/policja lub sąd rodzinny, ośrodek pomocy społecznej bądź przewodniczący zespołu interdyscyplinarnego – procedura „Niebieskie Karty” – w zależności od zdiagnozowanego typu krzywdzenia i rodzaju interwencji).
3. Po poinformowaniu opiekunów przez Koordynatora ochrony małoletnich – zgodnie z punktem poprzedzającym – kierownictwo placówki składa zawiadomienie o podejrzeniu przestępstwa do prokuratury/policji lub wniosek o wgląd w sytuację rodziny do sądu rejonowego, wydziału rodzinnego i nieletnich, ośrodka pomocy społecznej lub przesyła formularz „Niebieska Karta – A” do przewodniczącego zespołu interdyscyplinarnego.
4. Dalszy tok postępowania leży w kompetencjach instytucji wskazanych w punkcie poprzedzającym.
5. W przypadku gdy podejrzenie krzywdzenia zgłosili opiekunowie dziecka, a podejrzenie to nie zostało potwierdzone, należy o tym fakcie poinformować opiekunów dziecka na piśmie.
§ 9.
Wszczęcie procedury „Niebieskiej Karty”:
1. Placówka uprawniona jest do wszczynania procedury „Niebeskiej Karty”.
2. W przypadku podejrzenia przemocy domowej wobec dziecka, Koordynator ochrony małoletnich, wszczyna procedurę „Niebieskiej Karty” uruchamiając tym samym interwencję w środowisku małoletniego.
3. Karta stanowi ważny element w walce z przemocą w rodzinie, ponieważ dokumentuje sytuację pokrzywdzonego dziecka i stanowi dowód w postępowaniu przygotowawczym i ewentualnej sprawie karnej o znęcanie się. Rozpoznanie przemocy w rodzinie i wypełnienie „Niebieskie Karty” to początek procesu wspierania ofiary przemocy – wszczynając procedurę, podejmuje się działania interwencyjne mające na celu zapewnienie bezpieczeństwa takiemu dziecku.
4. Procedura „Niebieskie Karty” nakłada na placówkę określone zadania w przypadku uzasadnionego podejrzenia o stosowanie wobec dziecka przemocy domowej. Każde powzięcie wiarygodnej informacji o zaistnieniu przemocy nakazuje rozpocząć działania. „Niebieską Kartę” zakłada pracownik placówki, który stwierdza, że w rodzinie dziecka dochodzi do przemocy (decyzję o założeniu „Niebieskie Karty” warto podjąć po konsultacjach oraz w porozumieniu z Koordynatorem ochrony małoletnich).
5. Podejmowanie interwencji wobec rodziny dotkniętej przemocą odbywające się na podstawie procedury „Niebieskie karty” nie wymaga zgody dziecka dotkniętego przemocą czy jego rodziców.
6. Wszczęcie procedury na terenie placówki następuje przez wypełnienie formularza „Niebieska karta – A” w obecności: 1) dziecka, co do którego istnieje podejrzenie, że jest dotknięty przemocą w rodzinie; 2) jego rodzica, chyba że istnieje podejrzenie, że osobą stosującą przemoc w rodzinie wobec małoletniego są rodzice, to działania z udziałem dziecka przeprowadza się w obecności pełnoletniej osoby najbliższej; 3) pedagoga lub psychologa – w miarę możliwości. Formularz „Niebieska Karta – B” przekazuje się rodzicowi albo osobie, która zgłosiła podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie (formularza nie przekazuje się osobie, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie).
7. Wypełniony formularz „Niebieska Karta – A” niezwłocznie, nie później niż w terminie 5 dni roboczych od dnia wszczęcia procedury, przekazuje się do zespołu interdyscyplinarnego.
§ 10.
1. Z przebiegu interwencji sporządza się kartę interwencji, której wzór stanowi Załącznik [nr 3] do niniejszej Polityki. Kartę załącza się do akt osobowych dziecka.
2. Cały personel placówki i inne osoby, które w związku z wykonywaniem obowiązków służbowych podjęły informację o krzywdzeniu dziecka lub informacje z tym związane, są zobowiązane do zachowania tych informacji w tajemnicy, wyłączając informacje przekazywane uprawnionym instytucjom w ramach działań interwencyjnych.
§ 11.
Jeśli zachodzi bezpośrednie zagrożenie życia dziecka, należy natychmiast skontaktować się z policją.
§ 12.
Zasady ochrony danych osobowych oraz wizerunku dzieci w placówce
1. Placówka zapewnia najwyższe standardy ochrony danych osobowych dzieci zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa.
2. Placówka, uznając prawo dziecka do prywatności i ochrony dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku dziecka.
3. Wytyczne dotyczące zasad publikacji wizerunku dziecka stanowią Załącznik [nr 4] do niniejszej Polityki.
§ 13.
1. Personelowi placówki nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) na terenie placówki bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
2. W celu uzyskania zgody, o której mowa powyżej, członek personelu placówki może skontaktować się z opiekunem dziecka i ustalić procedurę uzyskania zgody. Niedopuszczalne jest podanie przedstawicielowi mediów danych kontaktowych do opiekuna dziecka – bez wiedzy i zgody tego opiekuna.
3. Jeżeli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości, takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza, zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie wizerunku dziecka nie jest wymagana.
§ 14.
1. Upublicznienie przez personel placówki wizerunku dziecka utrwalonego w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie audio-wideo) wymaga pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
2. Pisemna zgoda, o której mowa w ust. 1., powinna zawierać informację, gdzie będzie umieszczony zarejestrowany wizerunek i w jakim kontekście będzie wykorzystywany (np. że umieszczony zostanie na stronie youtube.com w celach promocyjnych).
§ 15.
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych
Zasady bezpiecznego korzystania z internetu i mediów elektronicznych w placówkach PSONI Koło w Tarnowie
1. Infrastruktura sieciowa placówek umożliwia dostęp do internetu tylko personelowi placówek.
2. Sieć jest monitorowana, tak, aby możliwe było zidentyfikowanie sprawców ewentualnych nadużyć.
3. Rozwiązania organizacyjne na poziomie placówki bazują na aktualnych standardach bezpieczeństwa.
4. Placówka zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z internetu, przy komputerach, z których możliwy jest swobodny dostęp do sieci.
§ 16.
Zasady dotyczące bezpiecznych relacji między małoletnimi z określeniem zachowań niedozwolonych
1. Małoletni traktują się nawzajem z szacunkiem oraz uwzględniają we wzajemnych kontaktach swoją godność i potrzeby.
2. Bezpieczne relacje między dziećmi, to przede wszystkim te oparte na zaufaniu i zrozumieniu oraz szanowaniu swoich granic i odmienności.
3. Prawidłowe relacje między rówieśnikami, to takie, kiedy uczestnicy relacji przejawiają zachowania zgodne z normami funkcjonowania społecznego, w tym przestrzegają prawa i regulacji wewnętrznych oraz słuchają poleceń pracowników placówki.
4. Dzieci powinny angażować się w pomoc koleżeńską i wspierać osoby słabsze.
5. W PSONI Koło w Tarnowie promuje się zasady równości, szacunku i tolerancji.
6. Do niedozwolonych zachowań dzieci należą w szczególności:
- stosowanie przemocy fizycznej wobec innych (szarpanie, bicie, popychanie, itp.),
- stosowanie przemocy słownej (wyzywanie dzieci, nauczycieli czy innych pracowników, wyśmiewanie ich z powodu zachowania, wyglądu, preferencji, sytuacji osobistych, itp.),
- dyskryminowanie innych ze względu na jakąkolwiek odmienność,
- używanie wulgarnych słów lub gestów,
- stosowanie wymuszeń (nakłanianie do określonego zachowania, do oddania jakiegoś przedmiotu lub pieniędzy, zastraszanie, stosowanie gróźb);
- obienie żartów o tematyce erotycznej,
- przekraczanie granic intymnych innej osoby (dotykanie mimo sprzeciwu, obmacywanie, nakłanianie do obcowania płciowego, itp.),
- przynoszenie do Placówki materiałów z treściami nawołującymi do przemocy czy dyskryminacji, a także o tematyce erotycznej (w tym gazety, ulotki i inne publikacje);
- przywłaszczanie czyjegoś mienia lub pieniędzy, dokonywanie kradzieży,
- spożywanie alkoholu lub substancji działających podobnie jak alkohol, palenie tytoniu, e-papierosów, itp.
- częstowanie innych alkoholem, substancjami działającymi podobnie jak alkohol, wyrobami tytoniowymi lub e-papierosami i innymi substancjami uznanymi za szkodliwe dla zdrowia i niedozwolonymi dla osób niepełnoletnich,
- utrwalanie wizerunku lub głosu innych dzieci bez ich wiedzy lub pozwolenia.
§ 17.
Postępowanie wobec przejawów agresji:
1. Wszyscy są zobowiązani do przeciwstawiania się przejawom agresji ze strony dzieci.
2. Należy reagować na każdą sytuację, w której występuje agresja i przemoc – brak reakcji dzieci odbierają jako przyzwolenie na tego typu zachowania. Doraźne sytuacje wymagają szybkiej i zdecydowanej interwencji.
3. Ważne jest wykazywanie troski o dziecko (dotyczy ofiary i sprawcy).
4. Nie należy potępiać dziecka za jego zachowania, ale wskazywać na zachowania aprobowane społecznie i wyrażać brak zgody na stosowanie agresji i przemocy.
5. Każdą sytuację należy wnikliwie rozpatrywać.
6. Należy przeprowadzić rozmowę z rodzicami pogłębiając wiedzę na temat dziecka, jego rozwoju intelektualnego, społecznego i emocjonalnego.
7. Podejmując interwencję wobec agresywnego małoletniego, należy dążyć do zapewnienia bezpieczeństwa wszystkim dzieciom, a także sobie.
8.Reakcja wobec przejawów agresji powinna być adekwatna do skali zagrożenia spowodowanego agresją, jak również do okoliczności zdarzenia, wieku i stopnia rozwoju sprawcy.
9. Podejmując interwencję wobec agresywnego małoletniego, należy powstrzymać się od przejawiania w stosunku do niego agresji fizycznej i słownej (nie należy: obrażać dziecka, zawstydzać go ani oceniać; ocenie podlega zachowanie, a nie osoba). Reakcja powinna być stanowcza, a przekaz słowny prosty i jasny – należy wydać krótki komunikat w postaci instrukcji, np. „stop”, „stój”, „usiądź”, „przestań kopać”, „odejdź”, a następnie starać się uspokoić dziecko łagodnymi ale wyraźnymi komunikatami, np.: „uspokój się”, „nic się nie dzieje” – adekwatnie do potrzeb i możliwości zrozumienia poleceń przez dziecko.
10. Działaniom skierowanym na usunięcie bezpośredniego zagrożenia powinna towarzyszyć próba wyciszenia małoletniego poprzez rozmowę, odwrócenie jego uwagi, itp. Jeżeli dziecko nadal zachowuje się agresywnie wobec innych osób pracownik prosi o pomoc inne osoby i informuje o sytuacji wystąpienia trudnego zachowania.
11. Zapewniając bezpieczeństwo dzieciom pracownik odizolowuje agresywne dziecko od innych, np. prosząc o zajęcie wyznaczonego miejsca w sali lub wyprowadzając je do innego pomieszczenia, w którym dziecko pozostaje pod opieką innego pracownika.
12. Pracownik udziela dziecku agresywnemu wsparcia manualnego w przyjęciu pozycji siedzącej lub leżącej.
13. Użycie siły fizycznej jako środka przymusu jest ostatecznością w przypadku konieczności powstrzymania małoletniego np. przed zadaniem ciosu innej osobie, w celu rozdzielenia bijących się małoletnich czy odebrania małoletniemu niebezpiecznego przedmiotu, jeśli odmawia ono jego dobrowolnego oddania – w takim przypadku pracownik przytrzymuje ręce i nogi dziecka w pozycji stojącej lub siedzącej lub leżącej. Jeżeli dziecko ma np. napad furii można stosować działania uniemożliwiające sprawcy kontakt z innymi osobami lub adekwatnie do sytuacji dziecko przykryć kocem dociążającym lub przytrzymać poduszką czy materacem, z pominięciem szyi i głowy.
14. W sytuacjach zagrażających życiu lub zdrowiu należy niezwłocznie wezwać pogotowie ratunkowe, ewentualnie policję i poinformować rodziców.
§ 18.
Monitoring
1. Karda Zarządzająca wyznacza osoby będące Koordynatorami polityki ochrony małoletnich odrębnie dla każdej z placówek oświatowych i terapeutycznych.
2. Osoby, o których mowa w punkcie poprzedzającym, są odpowiedzialne za monitorowanie realizacji Polityki, za reagowanie na sygnały naruszenia Polityki oraz za proponowanie zmian w Polityce.
3. Osoby, o której mowa w pkt. 1 niniejszego paragrafu, przeprowadzają wśród personelu placówki, raz na 12 miesięcy, ankietę monitorującą poziom realizacji Polityki. Wzór ankiety stanowi Załącznik [nr 5] do niniejszej Polityki.
4. W ankiecie członkowie personelu placówki mogą proponować zmiany Polityki oraz wskazywać naruszenia Polityki w placówce.
5. Osoby, o której mowa w pkt. 1 niniejszego paragrafu, dokonują opracowania wypełnionych przez personel placówki ankiet. Sporządzają na tej podstawie raport z monitoringu, który następnie przekazuje Zarządowi PSONI Koło w Tarnowie.
6. Zarząd PSONI Koło w Tarnowie wprowadza do Polityki niezbędne zmiany i ogłasza personelowi placówki nowe brzmienie Polityki.
§ 19.
Przepisy końcowe
1. Polityka wchodzi w życie z dniem jej ogłoszenia.
2. Ogłoszenie następuje w sposób dostępny dla personelu placówek oraz rodziców i opiekunów, w szczególności poprzez wywieszenie na tablicy ogłoszeń oraz opublikowanie na stronie internetowej Stowarzyszenia PSONI Koło w Tarnowie.
